Parki Narodowe w Polsce

Park narodowy to obszar szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, społecznej, kulturowej i edukacyjnej, który obejmuje powierzchnię co najmniej 1000 ha. Ich głównym celem jest zachowanie różnorodności biologicznej, ochrona środowiska naturalnego oraz przywracanie naturalnego stanu ekosystemów lub przywracanie zdegradowanych siedlisk przyrodniczych. Parki narodowe to instytucje państwowe, które podlegają nadzorowi Ministra Środowiska.

Wizyta w parku narodowym to nie tylko możliwość kontaktu z dziką przyrodą, ale także okazja do nauki i edukacji. Parki narodowe często organizują różnorodne programy edukacyjne, które pozwalają odwiedzającym lepiej zrozumieć i docenić piękno i znaczenie przyrody. Aby chronić te wyjątkowe miejsca przed negatywnym wpływem turystyki, zwiedzanie parków narodowych podlega ścisłym regulacjom wynikającym z przepisów prawa. Ruch turystyczny jest dozwolony tylko w wyznaczonych obszarach i pod określonymi warunkami. W niektórych parkach narodowych pobierane są opłaty za wstęp, które częściowo pokrywają koszty utrzymania parku.

Parki narodowe pełnią istotną rolę w globalnym wysiłku na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Chronią unikalne gatunki roślin i zwierząt oraz przyczyniają się do utrzymania ekologicznej równowagi. Dlatego ważne jest, abyśmy szanowali ich zasady i przepisy, aby mogły istnieć dla przyszłych pokoleń.

Słowiński Park Narodowy

Utworzony 1967 r. na wybrzeżu Bałtyku. Ze względu na wartości przyrodnicze uznany za Światowy Rezerwat Biosfery. Powierzchnia 18789 ha z czego 24% stanowią lasy a 56% wody, przede wszystkim jeziora Gardno i Łebsko będące dawnymi zatokami morskimi. Park słynie przede wszystkim z niezwykłych wydm ruchomych, które są jednymi z największych i najbardziej dynamicznych w Europie. Te potężne piaskowe formacje są ciągle kształtowane przez wiatr i stanowią unikatowy przykład procesów geomorfologicznych. Spacer po tych wydmach to podróż w czasie i przestrzeni, gdzie natura rządzi się własnymi prawami.

Wydmy ruchome w Słowińskim Parku Narodowym
Wydmy ruchome w Słowińskim Parku Narodowym, fot. morzaszum, pixabay

Woliński Park Narodowy

Woliński Park Narodowy, utworzony w 1960 roku, to jedno z piękniejszych miejsc na zachodnim wybrzeżu Polski. Położony w województwie zachodniopomorskim, zajmuje obszar o powierzchni 109,37 km². Obszar parku obejmuje wyjątkowy odcinek polskiego wybrzeża klifowego oraz malowniczą wyspiarską deltę Świny. Przybrzeżny pas wód Bałtyku otacza park z trzech stron, tworząc niepowtarzalne środowisko. W parku wytyczono liczne szlaki turystyczne o łącznej długości około 87,40 km, które pozwalają zwiedzić jego najważniejsze zakątki. Zagroda Pokazowa Żubrów to miejsce, gdzie można spotkać te potężne zwierzęta, które są symbolem Polski. Muzeum Przyrodnicze w Międzyzdrojach i Galeria Stare Muzeum to idealne miejsca dla tych, którzy chcą zgłębić wiedzę na temat przyrody parku i regionu.

 

Bory Tucholskie

Został utworzony w roku 1996 i znajduje się w województwie pomorskim. Park ten zajmuje obszar o powierzchni 46,13 km². Najważniejszym zjawiskiem hydrologicznym w parku jest Struga Siedmiu Jezior, która wypływa z jeziora Ostrowitego, a następnie łączy siedem jezior rynnowych. Cała struga wpływa do jeziora Charzykowskiego, tworząc fascynujący krajobraz. Park Narodowy „Bory Tucholskie” wyróżnia się zachowaną naturalną specyfiką biocenotyczną jezior, zwłaszcza lobeliowych torfowisk i borów chrobotkowych. Obszar ten jest także urozmaicony poprzez liczne wzniesienia, rynny i wytopiska na równinach sandrowych.

Bory Tucholskie
Bory Tucholskie, fot. JerzyGorecki, pixabay

Wigierski Park Narodowy

Jedno z najważniejszych rezerwatów przyrody w Polsce, powstałe w 1989 roku. Zlokalizowany w województwie podlaskim, zajmuje obszar o powierzchni wynoszącej 150,85 km². Słynie z unikalnych walorów przyrodniczych, takich jak rozległe lasy i łąki oraz malownicze jeziora. Obszar chroniony obejmuje jezioro Wigry, szereg mniejszych jezior, fragment Puszczy Augustowskiej, część doliny Czarnej Hańczy i tereny torfowisk o rzadkich zespołach roślinnych. Teren parku jest pofałdowany i otoczony morenami, co nadaje mu wyjątkowy urok. W obrębie parku występuje różnorodność ekosystemów wodnych. Wigierski Park Narodowy oferuje liczne atrakcje dla turystów, znajduje się tu około 295 kilometrów szlaków turystycznych.

Wigierski Park Narodowy
Wigierski Park Narodowy, fot. Nowaja, pixabay

Biebrzański Park Narodowy

Park utworzony w 1993 roku, znajduje się w województwie podlaskim. Park rozciąga się na obszarze o powierzchni wynoszącej 592,23 km². Szczególnym symbolem tego miejsca jest batalion – ptak wędrowny z rodziny bekasowatych. Park Biebrzański charakteryzuje się unikalnymi walorami dolinowymi, w tym torfowiskami, bagnami i szuwarami, które go otaczają. Obszar ten obfituje w różnorodne gatunki roślin i zwierząt. Dolina Biebrzy została uznana przez BirdLife International za ostoję ptaków o randze światowej. Biebrzański Park Narodowy oferuje liczne atrakcje turystyczne, w tym różnorodne szlaki o łącznej długości około 472 km, w tym liczne szlaki wodne z których wymienić należy kanał Augustowski.

  Mierzeja Helska
Biebrzański Park Narodowy
Biebrzański Park Narodowy, fot. Krzysiek, pixabay

Narwiański Park Narodowy

Utworzony w 1996 roku, znajduje się w województwie podlaskim i zajmuje obszar o powierzchni 68,10 km². Park charakteryzuje się wyjątkowym ukształtowaniem terenu oraz rzece Narew, która płynie wieloma korytami. Te koryta rozdzielają się i łączą, tworząc nieregularną i skomplikowaną sieć wodną. Park oferuje wiele atrakcji turystycznych, w tym liczne szlaki turystyczne o łącznej długości około 52 km. W okolicach parku warto odwiedzić Muzeum Wnętrz Pałacowych w Choroszczy.

Białowieski Park Narodowy

Białowieski Park Narodowy to jedno z najcenniejszych przyrodniczo miejsc w Polsce. Znajduje się na obszarze województwa podlaskiego i zajmuje powierzchnię wynoszącą 105,27 km². Utworzony w 1921 roku i jest jednym z najstarszych parków narodowych w Europie. znany z zachowania jednego z ostatnich lasów naturalnych o charakterze pierwotnym w Europie. Jest to niezwykłe miejsce, które daje możliwość obserwacji przyrody w jej najczystszej formie. Fauna i flora parku są niezwykle bogate, można spotkać wiele unikalnych gatunków roślin i zwierząt. Park oferuje liczne atrakcje dla turystów. Istnieje tu sieć szlaków turystycznych o łącznej długości około 44 km. W parku utworzony został Rezerwat Pokazowy Żubrów przy szosie Hajnówka – Białowieża, gdzie można zobaczyć żubry w ich naturalnym środowisku.

Białowieski Park Narodowy
Białowieski Park Narodowy fot. JerzyGorecki, pixabay

Kampinoski Park Narodowy

Kampinoski Park Narodowy – piękna oaza przyrody woj. mazowieckiego i łódzkiego, istniejąca od 1959 roku. Zajmuje obszar 385,44 km² i zachwyca wydmami śródlądowymi, unikatowymi w Europie. Park jest siedliskiem licznych gatunków roślin, takich jak brzoza czarna, wężymord stepowy i chamedafne północna. Przemierzając kampinoskie szlaki można napotkać na rysie, łosie, bieliki i bociany czarne. Oprócz przyrody, park oferuje wiele atrakcji dla turystów, w tym ponad 550 km szlaków turystycznych, klasycystyczny dwór w Kampinosie, muzeum Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli oraz wiele innych miejsc do zwiedzania.

Poleski Park Narodowy

Poleski Park Narodowy utworzony został w 1990 roku i znajduje się w województwie lubelskim, zajmując obszar o powierzchni 97,64 km². Logo parku, przedstawiające żurawia odzwierciedla bogactwo przyrody i unikalne walory tego miejsca. Park słynie z malowniczych jezior, stawów, rzek, rowów, torfianek oraz zagłębień krasowych. Na terenie parku znadjują fragmenty torfowisk niskich, przejściowych i wysokich, charakteryzujące się różnorodnością gatunkową. Znajduje się tu także arktyczna tundra i lasotundra. Znajdują się tu liczne szlaki turystyczne o łącznej długości około 275 km, „Ośrodek Ochrony Żółwia Błotnego” w Urszulinie, miejsce wylęgu żółwi błotnych, Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Załuczu Starym oraz Ogród Dydaktyczny w Urszulinie.

 

Świętokrzyski Park Narodowy

Świętokrzyski Park Narodowy to wyjątkowe miejsce utworzone w 1950 roku na powierzchni 76,26 km². Znajdują się tu najstarsze góry w Polsce, charakteryzujące się łagodnymi i niewysokimi szczytami oraz niezwykłą budową zajmujące większą część terenu Parku –  Łysogóry z najwyższym szczytem Łysicą (612 m). Na terenie parku wytyczono szlaki turystyczne o łącznej długości około 42 km. Wśród okolicznych atrakcji należy wymienić Muzeum Przyrodnicze na Świętym Krzyżu, galerię widokową na gołoborzu na Łysej Górze, barokowy kościół w Bielinach, górę Św. Barbary, drewnianą chałupę w Kakoninie oraz Muzeum Starożytnego Hutnictwa w Nowej Słupi.

Roztoczański Park Narodowy

Prawdziwy skarb Polski. Roztoczański Park Narodowy został założony w 1974 roku, znajduje się w województwie lubelskim i zajmuje obszar o powierzchni 84,83 km². Charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą terenu i bardzo zróżnicowanymi zespołami leśnymi, występują tutaj m.in. jodły, świerki, buki, dęby, lipy i graby. Symbolem parku jest konik polski Equus caballus, prymitywna rodzima rasa koni polskich, potomków dawnych tarpanów. park oferuje liczne atrakcje dla turystów, takie jak szlaki turystyczne, ścieżki poznawcze, trasy rowerowe oraz Ośrodek Edukacyjno-Muzealny. Warto też odwiedzić Pałac Plenipotenta w Zwierzyńcu oraz Zamość Stare Miasto, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Roztoczański Park Narodowy
Roztoczański Park Narodowy, fot. jozefbabij, pixabay

Magurski Park Narodowy

Magurski Park Narodowy to wyjątkowy obszar przyrody w Polsce, utworzony w 1995 roku. Położony jest na terenie województw podkarpackiego i małopolskiego o powierzchni 194,39 km². Stanowi obszar przejściowy między Karpatami Zachodnimi i Karpatami Wschodnimi. Można tu podziwiać dwa piętra roślinne: pogórza i regla dolnego. Park obejmuje także górne dorzecze Wisłoki oraz pasmo Magury Witkowskiej. Oprócz zachwycającej przyrody, Magurski Park Narodowy oferuje łącznie około 131 km szlaków turystycznych pozwalających odkrywać piękno tego miejsca. W parku znajduje się także Ośrodek Edukacyjny z Muzeum w Krempnej oraz piękne cerkwie w Chórowej, Kotani i Krempnej.

  Puszcza Bolimowska

Bieszczadzki Park Narodowy

Bieszczadzki Park Narodowy to jedno z najpiękniejszych miejsc w Polsce. Założony w 1973 roku, znajduje się w województwie podkarpackim i zajmuje obszar o powierzchni 292,02 km². Park słynie z unikalnych połonin – obszarów górskich łąk ponad granicą lasu, stanowiących niezwykłe bogactwo przyrodnicze Polski. Na terenie parku można spotkać wiele rzadkich gatunków roślin, takich jak buk, jodła, jawor, świerk czy widłak alpejski. Park zamieszkują niedźwiedź brunatny, wilk, ryś, żbik, żubr oraz koń huculski. Znajdują się tutaj również stanowiska lęgowe węża eskulapa – największego węża w Europie Środkowej. Na terenie parku wytyczono szlaki turystyczne o łącznej długości około 265 km. W Ustrzykach Dolnych znajduje się Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego, a w Wołosatem zachowawcza hodowla konia huculskiego. W Tarnawie Niżnej można natomiast odwiedzić Stanicę Konia Huculskiego.

Bieszczadzki Park Narodowy
Bieszczadzki Park Narodowy, fot. wpaczocha, pixabay

Pieniński Park Narodowy

Pieniński Park Narodowy, utworzony w 1932 roku, znajduje się w województwie małopolskim i zajmuje obszar o powierzchni 23,46 km². Charakterystycznym symbolem parku jest masyw górski Trzy Korony, a jego niezwykłe walory to piękne i ostre szczyty oraz malownicze doliny w formie wąwozów skalnych. Północne zbocza parku opadają łagodnie ku dolinom, podczas gdy ku Dunajcowi obrywają się imponującymi ścianami wapiennymi. W parku dostępnych jest około 36 kilometrów szlaków turystycznych. Z atrakcji należy wymienić źródła mineralne w Krościenku, Zamek w Czorsztynie, Czerwony Klasztor, Muzeum Pienińskie im. Józefa Szalaya w Szczawnicy, Rezerwat Wąwóz Homole im. J. Wiktora w Jaworkach, Kościół w Grywałdzie, Cerkiew w Jaworkach, Kościół w Sromowcach Niżnych, wystawy w Punktach Informacji Turystycznej, Kościół Wszystkich Świętych w Krościenku nad Dunajcem oraz Rezerwat Biała Woda w Jaworkach.

Tatrzański Park Narodowy

Tatrzański Park Narodowy to jedyny w Polsce obszar o charakterze wysokogórskim typu alpejskiego, utworzony w 1955 roku, położony w województwie małopolskim zajmuje powierzchnię 211,97 km². Park obejmuje najwyższą część Tatr Polskich, a alpejski charakter jest wynikiem działania różnych czynników wielu epok geologicznych. Rezultatem zlodowaceń są duże kotły polodowcowe Czarnego Stawu, Doliny Pięciu Stawów, Kościół Kasprowy i Morskie Oko. Wśród zwierząt zamieszkujących teren parku znajdują się między innymi niedźwiedź brunatny (ursus arctos), świstak (Marmota marmota) oraz kozica (Rupicapra rupicapra). Oprócz wspaniałej przyrody, Tatrzański Park Narodowy oferuje wiele atrakcji turystycznych. Na terenie parku znajduje się łącznie około 312 km szlaków turystycznych. W Kuźnicach można zwiedzać wystawy, a na Kalatówkach znajduje się kaplica i klasztor sióstr albertynek. W Zakopanem znajduje się Centrum Edukacji Przyrodniczej oraz Muzeum Tatrzańskie. Dla miłośników rzadkich gatunków zwierząt ciekawą atrakcją jest Ośrodek Czynnej Ochrony Płazów i Gadów w Cieplicach.

Widok na tatry
Widok na tatry, fot. DzidekLasek, pixabay

Gorczański Park Narodowy

Gorczański Park Narodowy to wyjątkowy obszar chroniony, założony w 1981 roku, położony w województwie małopolskim. Obejmuje powierzchnię 70,30 km² i jest domem dla bogatej fauny i flory. Park jest znany ze swoich rozległych kompleksów leśnych, polan reglowych oraz pozostałości puszczy karpackiej. Występują tu gatunki roślin takie jak mieczyk dachówkowaty, kuklik górski i podkolan biały. Wśród zwierząt zamieszkujących ten obszar znajdziemy wilki, rysie, niedźwiedzie, bociany czarne i puchacze. Park oferuje liczne atrakcje turystyczne, w tym szlaki o łącznej długości około 236 km, Muzeum Regionalne im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju oraz modrzewiowy dwór Tetmajerów w Łopusznej.

Babiogórski Park Narodowy

Babiogórski Park Narodowy położony w województwie małopolskim to wyjątkowy obszar przyrody o powierzchni 33,93 km². Został założony w 1954 roku i stanowi niezwykłe bogactwo przyrodnicze Polski. Park wyróżnia się drugą najwyższą wysokością w Polsce, po Tatrach. Można tu znaleźć dwie imponujące przełęcze: Bronę oraz Lodową Przełęcz. Dodatkowo, obszar ten obfituje w liczne źródła i strumienie oraz posiada 19 urokliwych jezior. Możemy spotkać tu rzadkie gatunki roślin, takie jak okrzyń jeleni czy rogownica alpejska. Wśród zwierząt zamieszkujących te tereny są m.in. niedźwiedź, wilk, ryś oraz głuszec. Park oferuje liczne szlaki turystyczne o łącznej długości około 57 km. W drodze na Babią Górę szczyt Diablak zapewnia zapierający dech widok na pasmo Beskidów i Tatry. Nie można też zapomnieć o Ogrodzie Roślin Babiogórskich w Zawoi czy galerii prac lokalnych artystów w Zawoi.

  Drawieński Park Narodowy
Szlak na Babią Górę
Szlak na Babią Górę. fot. Irena_W, pixabay

 

Ojcowski Park Narodowy

Ojcowski Park Narodowy został utworzony w 1956 roku i znajduje się w województwie małopolskim. Zajmuje obszar o powierzchni wynoszącej 21,46 km². Park zachwyca swoimi pięknymi lasami oraz urokliwą Doliną Prądnika, miejsce obfituje w bogatą florę i faunę oraz niezliczone jaskinie i wapienne formacje skalne. Na terenie parku wytyczono szlaki turystyczne o łącznej długości około 61 km, które wręcz zapraszają do aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu. Szczególną atrakcją parku jest Jaskinia Łokietka, Grota Ciemna oraz Centrum Edukacyjno-Muzealne Ojcowskiego Parku Narodowego.

Ojcowski Park Narodowy
Ojcowski Park Narodowy, fot. DzidekLasek, pixabay

Park Narodowy Gór Stołowych

Park Narodowy Gór Stołowych, utworzony w 1993 roku, to prawdziwa perła województwa dolnośląskiego. Zajmuje obszar o powierzchni 63,40 km² i zachwyca unikalną rzeźbą terenu. Można tu podziwiać różnorodne formy erozji piaskowców, takie jak głębokie szczeliny, labirynty, blokowiska skalne oraz pojedyncze skałki. Rozległe szlaki turystyczne (łącznie około 160 km) obejmują malownicze „Skalne Miasto” na Szczelińcu Wielkim, tajemnicze Skalne Labirynty Błędnych Skał, imponujące Skalne Grzyby i Radkowskie Skały, Muzeum Żaby w Kudowie Zdroju, malownicze Wodospady Pośny, oraz urokliwe Łężyckie Skałki.

Karkonoski Park Narodowy

Karkonoski Park Narodowy, utworzony w 1959 roku i jest jednocześnie jednym z najpiękniejszych miejsc w Polsce. Znajduje się w województwie dolnośląskim i zajmuje obszar o powierzchni 55,80 km². Park ten jest prawdziwym skarbem przyrody i kultury, a do najważniejsze atrakcji należy zaliczyć masyw Śnieżki – najwyższego szczytu Sudetów -, górę Chojnik (Zamek Chojnik), malowniczy wodospad Szklarki oraz naturalne lasy podgórskie i dolnoreglowe. Spotkać tu można wiele rzadkich gatunków roślin, takich jak skalnica bazaltowa czy malina moroszka. Wśród zwierząt warto wymienić ślimaka poczwarówkę alpejską, cietrzewa czy sóweczkę. Na terenie parku wytyczono łącznie około 146 km szlaków turystycznych. Odwiedzając Karkonosze warto odwiedzić Karkonoskie Centrum Edukacji Ekologicznej w Szklarskiej Porębie, ekspozycję „Wirtualne Karkonosze” oraz Karkonoski Bank Genów Motylarnię w Jagniątkowie.

Karkonoski Park Narodowy
Karkonoski Park Narodowy, fot. aszak, pixabay

 

Wielkopolski Park Narodowy

Wielkopolski Park Narodowy – utworzony w 1957 r., chroniony od 1933 r. Powierzchnia jego wynosi 5095 ha, z czego 84% to lasy. Przeważają drzewostany sosnowe, niektóre z nich liczą ok. 200 lat, np. w Puszczykowie. Krajobraz Parku został ukształtowany przez lodowiec. Występuje tutaj polodowcowa rzeźba tereny – wzgórza morenowe, ozy, drumliny i charakterystyczne, malownicze jeziora.

Wielkopolski Park Narodowy to wyjątkowe miejsce, które powstało w 1957 roku  i zajmuje obszar o powierzchni 75,84 km² z czego ponad  84% to lasy. Przeważają tu drzewostany sosnowe, a niektóre z rosnących w Puszczykowie liczą ok. 200 lat. Krajobraz Parku został ukształtowany przez lodowiec. Występuje tutaj polodowcowa rzeźba tereny – wzgórza morenowe, ozy, drumliny i charakterystyczne, malownicze jeziora. W parku wytyczona została rozbudowana sieć szlaków turystycznych o łącznej długości około 215 km. Będąc w okolicy warto odwiedzić Centrum Edukacji Ekologicznej, Muzeum Przyrodnicze Wielkopolskiego Parku Narodowego w Jeziorach oraz Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie.

Ujście Warty

Park Narodowy „Ujście Warty” to jedno z pięknych miejsc w Polsce o znaczeniu przyrodniczym. Założony w 2001 roku, zajmuje obszar 80,74 km². Symbolem parku jest gęś tundrowa, wędrowny ptak wodny, który odzwierciedla piękno i różnorodność tego miejsca. Park słynie z unikalnych terenów podmokłych, w tym łąk, pastwisk, turzycowisk i trzcinowisk. Jest tu około 16 km szlaków turystycznych, 4 ścieżki przyrodnicze oraz 1 ogródek dydaktyczny. Można również podziwiać widoki z wież widokowych w Chyrzinie, „Czarnowskiej Górce” i „Olszynkach”. Nie można zapomnieć o historycznych atrakcjach, takich jak Twierdza Kostrzyn i Muzeum Twierdzy, czy też ruiny zamku Joannitów w Słońsku.

Rzeka Warta
Rzeka Warta, fot. JanNijman, pixabay

Drawieński Park Narodowy

Drawieński Park Narodowy to wyjątkowe miejsce utworzone w 1990 roku, rozciągające się na obszarze województw lubuskiego, zachodniopomorskiego i wielkopolskiego. Park zajmuje  powierzchnię 115,32 km². Teren Parku skrywa bogactwo przyrodnicze, w tym gęste kompleksy leśne niezagospodarowane przez ludzi oraz 20 jezior o łącznej powierzchni 300 ha. Sieć szlaków turystycznych wytyczonych w Parku ma łączną długość około 239 km. Znajduje się tu malowniczy Kanał Sicieński. Wśród miejsc, które warto odwiedzić znajdują się punkt widokowy na Węgornię, Elektrownia „Kamienna”, historyczny Wał Pomorski, ruiny zamku Wedlów z XIV-XVI wieku, park w Barnimie z I połowy XIX wieku, pałac myśliwski z Borowca z początków XX wieku, ruiny barokowego pałacu w Konotopie, zamek w Tucznie oraz gotycki kościół w Drawnie z XIII-XIV wieku.